‘Ontdek waar je energie van krijgt en zorg dat je daarin opvalt’

“Rolmodel zijn is geen keus, dat bén je. Als je je dat realiseert en erover gaat nadenken wat je kunt bijdragen en doorgeven, dan kun je het actief inzetten”, zegt Sandra Heuts, managing partner Risk Advisory bij Deloitte.

Ze wordt vaak door vrouwen benaderd om off the record over thema’s te praten rond carrièreontwikkeling. “Ik was destijds de eerste vrouw in het managementteam, en had dus weinig vrouwelijke rolmodellen. Gelukkig had ik een fantastische leidinggevende die in mij geloofde en me de ruimte gaf dingen op mijn manier te doen – dat heeft me enorm veel vertrouwen gegeven.”

Ook Aukje Doornbos, managing director van Covestro Nederland, benadrukt het belang van vrouwelijke rolmodellen. “Ik ben in 2004 gaan werken bij DSM en had daar vrouwelijke rolmodellen op hogere posities die ervoor open stonden dat de jongere generatie bij hen aanklopte voor advies. Je loopt als vrouw toch tegen praktische dingen aan waar mannen geen last van hebben, zoals hoe je je carrière combineert met kinderen. Heel veel vrouwen weigeren antwoord te geven als hen wordt gevraagd hoe ze die twee zaken combineren. ‘Die vraag stel je mannen toch ook niet?’ Ik praat er juist graag over, want dat kan andere vrouwen helpen om een beeld te vormen van hoe het wél kan.”

Sommige vrouwen weigeren antwoord te geven op de vraag hoe ze hun carrière combineren met kinderen. Ik praat er juist graag over.

Aukje Doornbos, managing director van Covestro Nederland

“Zeker in die eerste tien jaar, waarin je continu onzeker bent over wat er op je af komt, is het fijn en inspirerend om te leren van andere vrouwen die al over die hordes zijn gesprongen.” De rolmodellen zijn heel waardevol geweest, zegt Doornbos. “Maar degenen die ervoor hebben gezorgd dat ik ben waar ik nu ben, waren vaak mannen – mijn sponsoren. Ze gaven me de ruimte om te laten zien wat ik kan op mijn manier.”

Een sponsor is iemand op een sleutelpositie die zich actief inzet om je verder te helpen in je carrière. Doornbos is zelf ook sponsor van jong talent. “Bij sponsoring is er een diepere connectie waardoor je voor iemand die extra mile wilt gaan. Ik heb een lijstje vrouwen in OneNote staan en als er een rol vrijkomt of we talenten bespreken, ga ik dat lijstje altijd even af om te zien of er kansen liggen”, zegt Doornbos.

Lef

Ellis ten Dam, commercieel directeur Buildings bij Royal HaskoningDHV, vult aan: “Een sponsor kan ook iemand buiten je eigen organisatie zijn.” Voor haar was de directeur die haar binnenhaalde bij Royal HaskoningDHV een belangrijke sponsor. “Ik was destijds de eerste vrouw, maar hij had het lef om mij aan te nemen. Hij zei letterlijk: ‘Ik wil juist jou omdat jij niet hetzelfde bent’.” Ten Dam benadrukt dat je niet bij één sponsor hoeft te houden: “Kijk wat je nodig hebt, en ga shoppen.”

Heuts belt regelmatig een van haar protegés op om ze een zetje in de juiste richting te helpen. “Ik zie het als een informeel netwerk voor vrouwen die elkaar verder helpen. Daar kan ik als sponsor inhoudelijk iets toevoegen. Ik kan raad geven, of een connectie leggen binnen mijn netwerk voor bijvoorbeeld een gesprek. Zo’n netwerk is niet puur bedoeld om de carrièreladder te beklimmen, het draait vooral om connectie, ontdekken waar je passie ligt”, zegt Heuts. “Goede sponsors zien wat jij kunt, daar hoef je niet over op te scheppen”, vult Doornbos aan.

Sponsors in alle fases

Rolmodellen en sponsors zijn er op allerlei momenten, ook tijdens je studie. “Ik kreeg als ouderejaars een baantje in het KiVi-bestuur en heb dat later doorgegeven aan een andere vrouwelijke student”, zegt Ten Dam. Heuts was student-assistent en kreeg daarover veel vragen van jongerejaars. “Tijdens mijn studie was ik al rolmodel.”

Doornbos benadrukt dat rolmodellen niet per se tien stappen op je voor hoeven liggen. “Kijk steeds maar één stap vooruit, daar zitten de vrouwen die zich nog prima kunnen herinneren hoe die vorige fase was. Dat maakt de drempel veel lager.

Als je ergens passie voor hebt, kun je shinen en val je op.

Ellis ten Dam, commercieel directeur Buildings bij Royal HaskoningDHV

Sponsoren stappen echter niet zomaar je leven in, weet Doornbos: “Je moet jezelf laten zien, proactief zijn.” Ten Dam vindt het belangrijk dat je een sponsor zoekt in de hoek waar je energie van krijgt. “Als je er passie voor hebt, kun je ook shinen en dat valt op. Durf dan vooral op mensen af te stappen die je misschien verder kunnen helpen.” Heuts vult aan: “Er zijn heel veel mensen die een sponsor willen zijn voor jong talent, maak daar gebruik van!”

Vrouwen in een mannenwereld

De drie werken als vrouwen in een mannenwereld, maar draaien daar hun hand niet voor om. Humor, relativeringsvermogen en goede voorbereiding zijn daarbij effectieve wapens, weten ze uit ervaring.

“Ik vind het soms vervelend om in mannen versus vrouwen te denken”, zegt Ten Dam. “Ik kom uit een jongensgezin en heb er nooit zo’n last van gehad dat ik de enige vrouw was bij het bedrijf toen ik begon met werken. We moeten het mét elkaar doen. Het is een verrijking om vanuit verschillende perspectieven te kunnen denken, dat maakt een organisatie beter. Diversiteit zit ook in meer zaken dan genderbalans alleen”, betoogt ze.

“Daar ben ik het helemaal mee eens”, zegt Doornbos. “Maar toch kun je je als enige vrouw of bijvoorbeeld enige Indiër wat onzeker voelen. Er zijn dingen die je kunt doen waardoor je je zekerder voelt en kunt shinen. Zorg dat je niet underdressed bent, kleed je op een manier waardoor je je krachtig en zeker voelt. ”

Heuts vult aan dat het belangrijk is om van jezelf te weten hoe je in elkaar steekt. “Als je weet dat je niet assertief genoeg bent om bij een vergadering als eerste je hand op te steken om bijvoorbeeld een team te leiden, dan moet je op zoek gaan naar helping strategies om dat toch op een goede manier te doen. Bijvoorbeeld door een procesvoorstel te doen dat iedereen na afloop van de meeting zijn interesse kenbaar kan maken. Dan toon je persoonlijk leiderschap.”

Als iemand tegen me zegt ‘Ik wil graag zwarte koffie’, dan zeg ik ‘Ik ook, haal jij het even?’. Met humor kun je je punt maken zonder dat je het te zwaar maakt.

Aukje Doornbos, managing director Covestro Nederland

Doornbos heeft in haar carrière regelmatig te maken gehad met onbewuste vooroordelen, maar ze benadert die situaties met humor. “Toen ik net business manager was bij DSM, zat ik in mijn kantoor toen een man binnenkwam en me vroeg of ik wilde kijken wanneer de business manager tijd voor hem had. ‘Ik zal straks even kijken’, was mijn antwoord. Ik was boos en verbaasd tegelijkertijd, maar realiseerde me ook dat hij niet mijn kantoor was binnengelopen om mij van streek te maken. Hij handelde naar zijn wereldbeeld.”

Het gebeurt nog steeds dat iemand tegen Doornbos zegt ‘ik wil graag zwarte koffie’. “Potverdorie, ik ben de directeur, denk ik dan. Maar ik weet dat het niet met opzet gebeurt en maak mijn punt dan met humor door te zeggen: ‘ik ook, haal jij het even?’.”

Culturele bril

Heuts glimlacht bij het verhaal van Doornbos. “Ik heb het ook wel meegemaakt in mijn werk, maar ik heb nooit het idee gehad dat dat was om vervelend naar mij te doen. Het heeft te maken met de bril waarmee iemand naar de wereld kijkt, niet alleen naar vrouwen, maar ook naar andere culturen. We ontvingen een keer een delegatie Japanners, en dan is het heel belangrijk waar je gaat zitten. Ik pakte de positie die ik hoorde te pakken aan de tafel, maar toen keken ze wel even raar op. Ik zie die culturele verschillen als een verrijking van de wereld waarin ik werk, dan voelt het minder persoonlijk.”

Ten Dam zegt dat ook zij zich heel bewust is van de positie die ze inneemt bij bijvoorbeeld een zakelijke deal. “Ik wil niet dat ze over me heen lopen en bereid me goed voor, verdeel de rollen en taken op voorhand. Zo blijf ik alert. Ik ben altijd met het positiespel bezig om door te kunnen bouwen aan de dingen die ik belangrijk vind.”

Claim je plek

Soms is het positiespel een kwestie van waar je zit aan tafel, hoe dicht je bij het centrum van de macht kunt zitten. Doornbos werkte bij DSM toen Covestro het bedrijf overnam. “Ik ging ook mee over, als enige vrouw en ook nog eens tien tot vijftien jaar jonger dan de meeste mannen. Toen heb ik mijn coach gevraagd wat ik kon doen om mijn plek te claimen. Die zei: ‘Kom een uur eerder dan de rest naar een meeting en claim je spot alvast door er je jasje neer te hangen en je tas neer te leggen. Dan kun je, als de baas komt, alsnog bepalen wat de beste plek is.”

Leiderschap

De drie geven op intuïtieve manier leiding, met eigen accenten. Doornbos: “Daarbij blijf ik dicht bij mezelf, verbind rationaliteit met gevoel en durf op beide te vertrouwen. Ik ben niet bang om het toe te geven als ik fouten maak, of te zeggen dat ik iets niet weet. Moeilijke beslissingen maak ik omdat het nodig is voor het bedrijf, maar ik houd altijd de mens in het oog.”

Ten Dam ziet zichzelf als een verbindende leider. “Ik probeer de verschillende perspectieven aan tafel te krijgen en te verbinden, zowel de mensen als de content. Ik kijk wat er buiten gebeurt en waarop we moeten handelen, onderbouwd met het grotere doel in mijn achterhoofd. Zodra ik een goed team heb dat op pad is, kan ik loslaten.”

Ik ben niet de command and control, maar neem wel degelijk de beslissingen, ook als ik weet dat die turbulentie veroorzaken.

Sandra Heuts, managing partner Risk Advisory

Heuts omschrijft zichzelf als een verbinder met visie. “Ik werk met mijn hoofd en hart. Mensen zien mij als iemand die weet hoe je een team goed kunt laten functioneren en samen aan een doel te werken. Ik weet mensen met mijn enthousiasme achter mijn ideeën te scharen. In dialoog blijven vind ik heel belangrijk. Ik ben niet de command and control, maar neem wel degelijk beslissingen, ook als ik weet dat die turbulentie zullen veroorzaken. Omdat ik goed luister, weet ik waar de noise zal ontstaan.”

De managing partner Risk Advisory bij Deloitte is de enige van de drie die niet meer inhoudelijk met techniek bezig is in haar werk, maar zegt nog steeds ongelofelijk veel baat te hebben van het analytisch en conceptueel denken dat ze leerde tijdens haar studie Mechanical Engineering. “Ik ervaar in mijn werk hoe krachtig het is om een visie met een goede rationale en goed beeld over de bühne te krijgen.”

Hoe zet je een business op, hoe word je succesvol? Daarmee kan ik studenten helpen.

Sandra Heuts, managing partner Risk Advisory bij Deloitte

De drie hebben tijdens een alumni-bijeenkomst aan de universiteit na een gesprek met TU/e-voorzitter Robert-Jan Smits besloten dat ze de banden met hun alma mater willen aantrekken. En voor studentes willen optreden als de rolmodellen die ze al zijn. Heuts: “Ik heb veel ervaring in het verbinden van inhoud met het bedrijfsleven. Nu de universiteit steeds meer bezig is met valorisatie van onderzoekprojecten, kan ik een mooie rol spelen. Hoe zet je een business op, hoe word je succesvol? Daar kan ik studenten mee helpen.”

Wat belangrijk is, is dat er een actieve community komt waarin ze een bijdrage kunnen leveren. “Als rolmodel, of om te sparren”, zegt Heuts. “Ik houd me bijvoorbeeld met cybersecurity en duurzaamheid bezig. Vrouwen denken misschien dat dat niet zo spannend is, terwijl ik daar heel enthousiast over kan vertellen. Dat kan studenten helpen om het vak inhoudelijk te zien, maar ook de relevantie geven van wat ze ermee kunnen doen later. Want techniek is zó relevant in een wereld die steeds technischer wordt.”

Ook Doornbos en Ten Dam stelen zich beschikbaar om te sparren met vrouwelijke studenten. Ten Dam is benieuwd naar waar de behoefte ligt bij studentes. “Dat sparren kan een-op-een, maar ook via een platform waar vraag en aanbod bij elkaar komen.”

Platform voor dialoog

Heuts is ervan overtuigd dat de kracht van actieve alumni niet zit in een-op-een gesprekken, maar in schaalvergroting. “Het moet een groep worden waarin mensen elkaar onderling gaan helpen, anders blijft het klein. Op een platform ontstaat dialoog en kun je voor continuïteit zorgen. Je kunt elkaar hier leren kennen en vertrouwd raken met elkaar. Je vertelt op een borrel ook niet meteen waar je tegenaan loopt. Als je verdieping wilt, moet dat groeien.” Doornbos sluit af: “Wij hebben de ervaring én zin om te helpen. Maak daar gebruik van, want we zijn er voor jullie!”