‘Vrouwen zijn vaak te bescheiden. Je hebt toch wel een droom? Laat die horen!’

Het was voor Brigitte Lamers afgelopen vrijdag een extra feestelijke ceremonie. Want niet alleen ontving ze tijdens MomenTUm 2022 uit handen van Marina van Damme een cheque van 9.000 euro - te besteden aan haar persoonlijke ontwikkeling - , ook was het een goede aanleiding om Nederland weer eens te bezoeken. Sinds een jaar is ze werkzaam als teamleider Innovations and Technology bij het Zwitserse hightech bedrijf Metrohm.

Runner-up Chenyue Zhang mocht een bedrag van 2.500 euro naar haar nieuwe woonplaats Utrecht meenemen, waar ze net is gestart als postdoctoral fellow. Zhang wil met haar prijs een onderzoeksverblijf bij het Vlaamse technologisch onderzoeksinstituut VITO bekostigen. Beide winnaressen zijn alumna van de faculteit Chemical Engineering & Chemistry.

Missende rolmodellen

Al na het behalen van haar mastertitel lonkte de overstap naar het bedrijfsleven, vertelt winnares Brigitte Lamers gedreven. “Voor mijn afstudeerstage heb ik bewust de verbinding met de industrie gezocht. Ik werk graag in een innovatieve omgeving, en hoewel ik een passie heb voor de ontwikkeling van nieuwe materialen, zijn het juist de mensen waardoor ik voldoening krijg.”

Maar met de mastertitel vers op zak slaat de twijfel toe. “Ik merkte dat ik geen duidelijk beeld had van mijn rol binnen het bedrijfsleven. Meer vrouwen voelen deze onzekerheid, hoor ik nu ik er meer over praat. Ik miste vooral de zichtbaarheid van rolmodellen zoals ik die tijdens mijn master leerde kennen, succesvolle vrouwen met een goede positie binnen de universiteit. In de industrie, zeker in mijn vakgebied, bekleden voornamelijk mannen de hogere posities.”

Een interessant promotieonderzoek binnen de groep van professor Bert Meijer doet Lamers uiteindelijk besluiten nog vier jaar aan de universiteit te blijven. Met succes, benadrukt ze. “Een periode waarin ik veel heb geleerd over projectmanagement en begeleiding. Ik zag hoe waardevol het is om meer uit mensen te halen dan ze zelf dachten te kunnen. Ik wist: dat wil ik ook.” De droom van een carrière binnen het bedrijfsleven wordt opnieuw aangewakkerd. Nu, een jaar later, weet Lamers dat ze op haar plek zit. Maar ze wil meer.

Brugfunctie

Ook voor Zhang was het duidelijk dat ze meer wilde. Waar Lamers zichzelf beschrijft als een mensen-mens met helikopterview, duikt Zhang als detaillist juist graag de diepte in. Tijdens haar promotietraject aan de faculteit Chemical Engineering & Chemistry werkt ze binnen het ONE-FLOW project bij professoren Jan van Hest, Timothy Noël en Volker Hessel aan het verduurzamen van chemische processen.

Ook haar eerste postdoc aan de TU/e in de groep van professor Niels Deen focust zich op ‘groene chemie’, waarbij ze nieuwe technologie inzet om microplastics uit het milieu te verwijderen. De maatschappelijke relevantie van dit project drijft haar om nu op zoek te gaan naar een zogenaamd ‘close-loop ecosysteem’ voor wegwerpplastics, legt ze enthousiast uit.

“Juist als gedreven wetenschapper wil ik mijn horizon graag verbreden. Voor toegepast onderzoek dat voorkomt uit maatschappelijke vraagstukken is de link met het bedrijfsleven essentieel. Ik zou graag zo’n brugfunctie vervullen en wil me daarin verder ontwikkelen.”

Het geldbedrag dat ze als runner-up binnenhaalt, gaat ze daarom besteden binnen haar nieuwe project. Daarbij gaat Zhang samen met het onafhankelijke Vlaamse onderzoeksinstituut VITO de connectie met het bedrijfsleven opzoeken.

Bescheiden houding

“Ik ben benieuwd hoe je dat ervaart”, zegt Lamers. “Ik had niet gedacht dat het verschil tussen man en vrouw in de industriële wereld zo groot zou zijn. Vooral binnen het management zie je helaas nog steeds weinig vrouwen.” En, stelt Lamers, het lijkt alsof vrouwen ook minder makkelijk uitspreken dat ze een hoge positie ambiëren.

“Aan het einde van mijn promotietraject merkte ik dat mannen veel vaker duidelijk konden bewoorden wat ze als volgende stap in hun carrière wilden. Bij vrouwelijke collega’s bleef het meestal bij een ‘ik zie wel’. Maar je hebt toch wel een idee, een droom? Juist door zo’n bescheiden houding durfde ik mijn droom daardoor niet te benoemen.”

Een groot voordeel van de Marina van Dammebeurs is het bijbehorende vrouwennetwerk van oud-winnaars, merkt Zhang op. “Deze vrouwen weten wat ze willen. Het delen van ervaringen helpt om sterker in je schoenen te staan. Want nog te vaak moeten we ons verantwoorden, dat een vrouw werk en privé bijvoorbeeld lastiger kan combineren. Dat wordt een man nooit gevraagd.”

Meer openheid onder vrouwen

Meer openheid onder vrouwen kan daar ook zeker aan bijdragen, benadrukt Lamers. “Een groepje gelijkgestemden met wie je je dromen kunt bespreken, maar juist ook heel praktische zaken. Welke mogelijkheden heb je binnen de academische wereld en het bedrijfsleven, welke posities bestaan er en - niet onbelangrijk - hoeveel verdien je? Mannen verdienen anno 2022 vaak nog steeds meer dan vrouwen in dezelfde functie. Door daar met vrouwen onderling over te praten, creëren we een betere uitgangspositie bij salarisonderhandelingen en kunnen we ongelijkheid beter aanpakken.”

Zowel Zhang als Lamers heeft nog nauwe banden met hun oude vakgroep aan de TU/e en hopen hun kennis te kunnen overdragen aan de nieuwe generatie wetenschappers. Lamers: “Ik laat zien dat een baan in de industrie ook een mogelijkheid is na je master of PhD en houd ze voor dat je mag dromen. Ik ben nu een vraagbaak voor PhD-studenten binnen mijn oude groep, maar het zou mooi zijn als we dat kunnen uitbreiden tot bijvoorbeeld een faculteitsbreed netwerk.” “Zo worden we het rolmodel dat we zelf gemist hebben”, zegt Zhang met een lach.

Leider met gevoel

Om dat rolmodel te worden, ziet Lamers haar traject al voor zich. Met de Marina van Dammebeurs gaat ze een professionele leiderschapscursus volgen, zodat ze zich op een onafhankelijke manier verder kan ontwikkelen. “Ik heb geleerd studenten te begeleiden, maar dat is heel anders dan de teamleider zijn die ik nu ben. En over een jaar of tien een leidinggevende functie binnen R&D van een middelgrote multinational. Hoe maak je van losse werknemers een team, hoe ga je om met de verschillende rollen, hoe sta je steviger in een discussie? Mannen missen nog wel eens een stukje inlevingsvermogen. Ik wil graag uitgroeien tot een standvastige leider mét gevoel.”