Klinisch fysicus Carola van Pul uit Máxima MC hoogleraar aan TU/e

“Vanuit het vakgebied klinische fysica houd ik me bezig met medisch technologische innovaties en de veilige implementatie daarvan in de directe patiëntenzorg. Dit gaat van de grote scanners zoals een MRI-scanner, tot patiëntmonitoren waarmee hartslag en bloeddruk gemeten kan worden,” vertelt Van Pul. In het MMC werkt de afdeling klinische fysica nauw samen met de afdelingen medische technologie en ICT om ervoor te zorgen dat niet alleen de medische apparatuur en medische software veilig het ziekenhuis binnenkomt, maar ook integratie in het zorgproces en de uitrol van de bijbehorende ICT-systemen plaatsvindt.

Aandacht voor de allerkleinsten

Een van Van Puls aandachtsgebieden is technologie voor de neonatale intensive care unit (NICU). Te vroeg geboren baby’s zijn bijzondere kwetsbare patiënten die unieke zorg nodig hebben. Sommige baby’s worden geboren bij 24 weken, wegen slechts 500 gram en hebben ernstig onderontwikkelde organen. Deze baby’s liggen een aantal weken of zelfs maanden in een couveuse op speciale NICU-afdelingen. Moderne NICU’s hebben de afgelopen jaren enorme vooruitgang geboekt wat betreft de toepassing van technologie. Ook de komende jaren kan er nog altijd veel winst worden behaald op het gebied van veiligheid, betrouwbaarheid en comfort bij drie grote technologische ontwikkelingen: 

• Verbetering medische bewakings- en alarmeringssystemen

Op een NICU worden de onvoldoende ontwikkelde longen van de baby’s ondersteund met beademingsmachines en wordt de ademhaling, samen met andere vitale functies, constant gemonitord zodat zorgprofessionals tijdig gealarmeerd worden in geval van nood.

“We weten uit ons onderzoek dat deze alarmen niet altijd om medisch handelen van een zorgverlener vraagt. Onze optimalisatie in de workflow op de NICU heeft geleid tot veel minder valse alarmen, een rustigere kamer voor patiënten en ouders, en meer rust voor de zorgverleners in een veiligere omgeving.” Van Pul heeft deze kennis gedeeld via een gepubliceerde leidraad rond veilige inzet van medische bewakings- en alarmeringssystemen.

• Inzet van artificial intelligence

In een onderzoek van de NICU, TU/e en het bedrijfsleven dat Van Pul leidt, wordt gewerkt aan (wiskundige) methoden om meer relevante informatie over de gezondheidsstatus van de patiënt uit de verzamelde gegevens te halen. Hierdoor kan een achteruitgang bij een patiënt eerder worden opgemerkt (‘early warning’), waardoor hij eerder kan worden behandeld en minder ziek wordt. “De inzet van kunstmatige intelligentie (AI-)technieken in de gezondheidszorg staat nog in de kinderschoenen, maar heeft de potentie om de zorg aanzienlijk te kunnen verbeteren. Vanuit de klinische fysica werken we samen met artsen en verpleegkundigen aan verbetering van deze technieken maar ook bijvoorbeeld aan methoden om deze nieuwe AI veilig te kunnen introduceren en te valideren in de praktijk,” licht Van Pul toe.

• Nieuwe sensoren

Een derde belangrijke verbetering van de zorg wordt gerealiseerd met nieuwe sensoren. Enerzijds zijn er op een NICU signalen die nu nog niet continu gemeten worden, zoals beweging, terwijl iedere ouder weet dat een kind dat ziek wordt minder beweegt. Ook zijn er nieuwe sensoren nodig om de huidige signalen te meten, omdat nu vaak nog plakkers op de huid aangebracht worden die kunnen irriteren en zelfs huidschade kunnen geven bij te vroeg geboren baby’s. Draadloze sensoren moeten er komen, zodat ouders kunnen helpen bij de zorg voor hun kind, en hun kind kunnen knuffelen, iets dat heel erg belangrijk is voor een goede hechting van deze kinderen met hun ouders. Met nieuwe sensoren verwerkt in een zacht bandje om het lichaam, in een matras onder de patiënt of zelfs op afstand door een camera te gebruiken, wordt dit veel makkelijker.

Vernieuwende techniek snel toepasbaar

Het hoogleraarschap van Carola van Pul verstevigt de samenwerking binnen het e/MTIC samenwerkingsverband in de regio Eindhoven, tussen MMC, TU/e, Kempenhaeghe, Catharina ziekenhuis en Philips. De meerwaarde van deze samenwerking is dat innovatieve technologie in het ziekenhuis sneller toepasbaar is waardoor de kwaliteit van zorg nog verder verbetert.

“In mijn leerstoel wil ik de komende jaren zowel de huidige technieken in de zorg optimaliseren, door de methode voor meten te verbeteren en voorspellende modellen te ontwikkelen waardoor zorgverleners eerder een diagnose kunnen stellen en kunnen zorgen dat patiënten minder ziek worden. Ook wil ik me inzetten voor technologie die minder belastend is voor de patiënt én die ook zorgmedewerkers minder storen in hun werkzaamheden. Hierdoor verbetert familiegerichte zorg en wordt ouderparticipatie makkelijker. We gaan ook werken aan methoden om dit in de meest optimale omgeving, namelijk thuis, op veilige wijze mogelijk te maken,” vertelt Van Pul.

Jonge mensen enthousiasmeren

Tegelijkertijd blijft Van Pul, die al sinds 2015 als deeltijd universitair hoofddocent gewerkt heeft op de TU/e bij de School of Medical Physics and Engineering van de faculteit Applied Physics & Science Education, doorgaan met het onderwijzen en het opleiden van jonge ingenieurs, iets dat ze met heel veel plezier doet. “We staan de komende jaren voor grote uitdagingen, zowel door de vergrijzing als door een tekort aan zorgmedewerkers. Technologie moet verder ontwikkeld worden om de zorg te ondersteunen. Ik vind het iedere dag weer fantastisch als ik jonge mensen kan enthousiasmeren om technologie te ontwikkelen voor de zorg.”